نزدیک به نیم قرن است که در جاده سازی مدرن دنیا استفاده از بتن های غلطکی به جای آسفالت مطرح شده است و در حال حاضر بسیاری از جاده های اروپایی و آمریکای شمالی با بتن ساخته می شود. در ایران نیز برای اولین قرار است تجربه استفاده بتن به جای آسفالت برای اولین بار عملیاتی شود.

دوام و کیفیت بالای بتن در جاده سازی یکی از مباحث اصلی بود که مهندسان راهسازی را بر آن داشته تا از بتن در اتوبانها استفاده کننده و جالب تر اینکه در ایران قدیم جاده ها اکثرا با ساروج و سنگ ساخته می شده و اکثر این راه ها با گذشت صدها سال از ساخت آنها هنوز هم آثار آنها باقی است. این خود یکی از دلالیل مهم سازگاری آب و هوای اقلیم ایران با جاده های  بتنی است.


احمدرضا نیک کار اصفهانی در مراسم کلنگ زنی آزاد راه کنار گذر شرق اصفهان با اساره به وضعیت کنونی کارخانه های سیمان گفت: در حال حاضر به دلیل کاهش صادرات سیمان، با انباشت این فرآورده در انبارهای کارخانجات سیمان کشور مواجه هستیم و برای کمک به این صنعت پراشتغال کشور باید اندیشه ای می کردیم تا علاوه بر حفظ منافع ملی، این صنعت نیز از بحران نجات یابد.

مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری آتیه صبا در ادامه افزود: استفاده از بتن در راهسازی به دلایل مختلف در ایران مقرون به صرفه تر است. بتن پایداری بیشتری نسبت به آسفالت در برابر گرما و سرما  دارد. از همین رو با گذشت سالها از عمر جاده های بتنی، هیچ گونه ناهمواری و ترک خوردگی در سطح جاده مشاهده نمی شود. از سوی دیگر تحقیقات کارشناسان محیط زیست نیز ثابت کرده است که به لحاظ زیست محیطی استفاده از بتن بهتر از آسفالت است. در شرایط کنونی وضعیت صنعت سیمان می توان با استفاده از این ماده در داخل کشور رونق را مجددا به صنعت سیمان، بازگرداند و این در حالی است که قیر مازاد را می توان یا صادر کرد یا برای مصارف دیگر مورد استفاده قرار داد.


در یکی از گزارشهای علمی که در این خصوص منتشر شده است، از جمله معایب استفاده از آسفالت در جاده سازی نشست، ترک، موج برداشتن، روان شدن قیر، جداشدن سنگدانه ها، قیر رفتگی، آسفالت کندگی، چاله شدن، آبگرفتگی، خشن شدن سطوح جاده ها است که این معایب خود باعث از دست رفتن منابع ملی، استهلاک سریع وسایط نقلیه و ناوگان حمل و نقل، مخاطرات و تصادفات جاده ای، کندی حرکت و افزایش بار ترافیکی، افزایش هزینه های نگهداری است. 


دکتر نیک کار که مهندسی عمران خود را از دانشگاه تگزاس آمریکا دریافت کرده است در این باره به خبرنگار ما می گوید: در دهه 1970 ایالات متحده استفاده از بتن در جاده سازی را بعد از شوک نفتی 1974 آغاز کرد. این اقدام با دو توجیه ارزان تر بودن استفاده از بتن در جاده سازی و افزایش عمر مفید جاده ها در دستور کار دولت آمریکا قرار گرفت. اما رفته رفته با افزایش حجم مطالعات، مزیت های استفاده از بتن به جای آسفالت در راهسازی بیشتر از گذشته آشکار شد. بتن به دلیل تجانس مولکولی بیشتر با مواد تشکیل دهنده زیر سازی – سنگ ریزه و خاک – باعث استحکام بیشتر جاده ها می شود و در صورتی که ترکیب بتن به خوبی مخلوط و طبق استاندردها انجام شود به ندرت شاهد جدایی و یا تخریب بتن جاده ها خواهیم بود.


نیک کار در ادامه افزود: صندوق بازنشستگی کل کشور و آقای دکتر اسلامیان از جمله ماموریت های مهمی که برای هلدینگ آتیه صبا، مشخص کرده اند توسعه صنعت، معدن و  حمل و نقل است. بنده به صراحت می گویم که اگر ما بتوانیم بهینه بودن استفاده از بتن را در راهسازی ایران جا بیندازیم هم صنعت، هم معدن و بخش حمل و نقل را از مشکلات بسیاری نجات خواهیم داد. امروزه یکی از مشکلات اصلی مدیریت راه های کشور هزینه های هنگفت نگهداری و تعمیر جاده هاست و متاسفانه باید گفت در برخی از سوانح رانندگی کیفیت جاده ها نقش مهمی را بازی می کند و امیدواریم با تغییر رویکردها و استفاده از تجارب بین المللی و بومی سازی آنها بیش از گذشته از منافع ملی صیانت کنیم.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا